Ξεκινώντας αυτή την σύντομη διήγηση θα αναφέρω ένα κομμάτι από το διάγγελμα του Μεταξά το πρωί της 28ης Οκτωβρίου. «Ελληνικέ λαέ σήμερα τα χαράματα στις 3 ώρα ο Ιταλός πρέσβης μου ζήτησε να τους παραδώσω την γη μας. Μου είπε ακόμα πως αν δεν το κάνω τα Ιταλικά στρατεύματα θα μας επιτεθούν στις 6 το πρωί. Του απάντησα πως θεωρώ τόσο το αίτημα όσο και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται σαν κήρυξη πολέμου της Ιταλίας εναντίων της χώρας μας. Ας αποδείξουμε πως είμαστε πράγματι άξιοι των προγόνων μας και τις ελευθερίας που μας εξασφάλισαν. Όλο το έθνος ας ξεσηκωθεί σύσσωμο. Ας αγωνιστούμε για την πατρίδα μας. Τις γυναίκες μας. Τα παιδιά μας. Τις ιερές μας παραδόσεις. Ο Αγώνας είναι για την ελευθέρια και την τιμή μας»
Ο Μεταξάς στο ημερολόγιο του γραφεί
13 Οκτώβριου: Ησυχία
14 Οκτώβριου: Ησυχία
16 Οκτώβριου: Εξακολουθεί η περίεργος ησυχία
17 Οκτωβρίου: Η παράδοξος ησυχία
21 Οκτώβριου: Ησυχία
22 Οκτώβριου: Ησυχία
24 Οκτώβριου: Λάβαμε όλα τα μέτρα μας
25 Οκτώβριου: Σήμερα δεν έγινε Ιταλική επίθεσης
26 Οκτωβρίου: Ούτε σήμερα επίθεσης
27 Οκτωβρίου: Τι νύχτα! Κατά τις 2 το πρωί ο Νικολούδης τηλεφωνεί.. Συνδυάζω πληροφορίες και φήμες και ημερομηνίες (25-28). Απέκτησα πεποίθηση ότι πρόκειται περί σκηνοθεσίας δι’ επικείμενη αύριο ίσως επίθεση. Αύριο.. Το ξέρει..
28 Οκτωβρίου: Νύχτα στις 3 με ξυπνούν. Ο Τραυλός. Έρχεται ο Grazzi. Πόλεμος!…
Η περιγραφή του εχθρού
Ο Grazzi όμως έγραψε ένα βιβλίο μετα τον πόλεμο με τίτλο «Η αρχή του τέλους». Στο οποίο αναφέρει πως πήγε στον Μεταξά. «Στην οικία του Ιωάννη Μεταξά μετέβηκα λίγο πριν της 3ης πρωινής ώρας και όχι με το αυτοκίνητο της πρεσβείας αλλά με το μικρό ιδιωτικό αυτοκίνητο του στρατιωτικού ακόλουθου. Οδηγούμενο από τον ίδιο τον στρατιωτικό ακόλουθο και συνοδό έναν μόνο διερμηνέα για να συνεννοηθεί με τον σκοπό. Φτάσαμε έξω από την οικία του Μεταξά ακριβώς στις 3 πάρα δέκα. Όταν ο διερμηνέας είπε στον σκοπό ότι ο πρεσβευτής της Ιταλίας επιθυμεί να κάνει μια επείγουσα ανακοίνωση στον κύριο πρωθυπουργό. Ο σκοπός άρχισε να χτυπάει επανειλημμένως το κουδούνι για να ξυπνήσει την υπηρεσία. Πέρασαν αρκετά λεπτά μέχρι να δοθεί από μέσα η απάντηση διότι φυσικό ήταν εκείνη την ώρα όλοι να κοιμούνται η αγωνιά μου είχε ενταθεί και η συνείδηση μου με πίεζε σκεπτόμενος ότι την στιγμή εκείνη γινόμουν συνένοχος μιας ατιμίας. Είδα επιτέλους να ανάβει το φως και τον Μεταξά να κατεβαίνει. Με γνώρισε και διέταξε τον σκοπό να με αφήσει να περάσω. Μου έδωσε το χέρι και με οδήγησε σε ένα μικρό σαλόνι. Μόλις καθίσαμε του είπα ότι έχω να του κάνω μια ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Άρχισε με προσοχή να το διαβάζει. Παρακολούθησα την συγκίνηση του στα χέρια του και στα μάτια του. Όταν τελείωσε την ανάγνωση σήκωσε το κεφάλι του και κάρφωσε τα μάτια του επάνω μου. Με σταθερά φωνή και βλέποντας με κατάματα μου είπε. Αυτό σημαίνει πόλεμος.»
Η συζήτηση γινόταν στα Γαλλικά. Ο Μεταξάς του είπε «Alors, c’ est la guerre» (Λοιπόν πόλεμος). Ο Grazzi συνεχίζει λέγοντας «Του απάντησα αργά και σταθερά ότι τούτο θα ήταν δυνατό να αποφευχθεί εάν η Ελληνική κυβέρνησης.. Μου απάντησε. ΟΧΙ. Του πρόσθεσα. Αν ο Στρατηγός Παπάγος μπορούσε μέσω του ασυρμάτου να διαβάσει μια διαταγή στις δοκήσεις των μονάδων να μην παρεμβάλουν εμπόδια στα τμήματα του ιταλικού στρατού… Ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε. ΟΧΙ Αδύνατον! η ευθύνη του πολέμου βαρύνει απολύτως την Ιταλική κυβέρνηση.» Ο Grazzi ψιθυρίζοντας είπε «Δεν χάνω την ελπίδα». Συνεχίζοντας ο Grazzi λέει «Ο Μεταξάς σηκώθηκε και με συνόδεψε μέχρι την πόρτα χωρίς να μου απαντήσει. Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό προ του γέροντος αυτού. Που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως. Έφυγα ταπεινωμένος και με σφιγμένη την ψυχή μου από μίσος για το επάγγελμα μου»
Αυτά λέει ο εχθρός και αποδεικνύει πως ο Μεταξάς κράτησε εκείνη την στιγμή ψηλά την τιμή της Ελλάδας. Ο ίδιος πίστευε πως θα νικήσουμε στον πόλεμο. Αλλά έβαζε και κάτι παραπάνω από την νίκη. Κάτι πολύ σπουδαίο που δείχνει το μεγαλείο του ελληνισμού. Ποιο; Το έγραψε «Θα νικήσουμε. Αλλά δια τους Έλληνες υπερ την νίκης η δόξα» 28η Οκτωβρίου 1940
