Εισαγωγή
Από τη 3η χιλιετία π.Χ., οι Έλληνες θαλασσοπόροι έκαναν ταξίδια σε πολλά μέρη του κόσμου, ίδρυσαν αποικίες και συμβάλλονταν στη διαμόρφωση του κόσμου όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις καταβολές της Γάζας και των γύρω περιοχών, από την άποψη της ελληνικής επιρροής.
Οι Ελληνικές Αποικίες
Έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς που ιδρύθηκαν από τους Έλληνες ήταν οι ακτές της Φοινίκης και οι γύρω περιοχές που περιλαμβάνουν τον σημερινό Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία, και την Παλαιστίνη. Ορισμένες από τις πιο γνωστές Ελληνικές πόλεις σε αυτές τις περιοχές περιλαμβάνουν τη Σιδών, την Ασκαλών, τη Βύβλο, την Άραδο, τα Γάδαρα, και τη Δαμασκό. Ενδεικτική δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές ανέπτυξαν και οι Αρκάδες.
Αποικίες των Αρκάδων
Σύμφωνα με τους μύθους, μετά τον Τρωικό πόλεμο, οι αρχαίοι Αρκάδες ταξίδεψαν στην Κύπρο με αρχηγό τον βασιλιά Αγαπήνορα, ο οποίος έγινε ο ιδρυτής της Πάφου. Τα αρχαιολογικά ευρήματα και οι γλωσσικές ομοιότητες μεταξύ της αρχαίας Αρκαδικής και Κυπριακής διαλέκτου, καθώς και το χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα Κεραιάτη που βρέθηκε στην αρχαία Κυπριακή πόλη Εγκωμη, υποδηλώνουν τη σχέση των Αρκάδων με την Κύπρο.
Αρκαδικές Συνδέσεις στη Δαμασκό
Η πόλη της Δαμασκός σύμφωνα με τον Στέφανο τον Βυζάντιο προέρχεται από τους Αρκάδες. Ο μύθος τονίζει τη σχέση των Αρκάδων με την πόλη της Δαμασκού, ενώ ο θεός Πάν συσχετίζεται σε πολλές περιπτώσεις με την Αρκαδία. Στην εκστρατεία του Διόνυσου στην Ινδία, συμμετείχαν οι Αρκάδες μαζί με τον Πάνα, δημιουργώντας πόλεις στις περιοχές που διασχίζαν, όπως η Δαμασκός. Όπως και άλλοτε, ο Πάν, υιός του Ερμή, συσχετίζεται με τον Δαμασκός, ενισχύοντας την αρκαδική παρουσία στην πόλη.
Η Γάζα και ο Αζάνας
Η πόλη της Γάζας, σύμφωνα με τον μύθο, ιδρύθηκε από τον υιό του Ηρακλή, Αζάνα. Η ονομασία αντανακλά την αρκαδική περιοχή της Αζανίας. Η Κρήτη, επίσης, συνδέεται με αυτές τις περιοχές, καθώς οι Κρήτες κυβερνούσαν εκεί για αρκετά χρόνια. Σημαντική είναι και η λατρεία του θεού Πάνα στην περιοχή, όπως αποδεικνύουν αρχαιολογικά ευρήματα και θρησκευτικές πρακτικές.
Το Σπήλαιο του Ιορδάνη
Στην περιοχή του Γκολάν, στο Ισραήλ, βρίσκεται το σπήλαιο Πάνιον, από όπου πηγάζει ο ποταμός Ιορδάνης. Το σπήλαιο αφιερώθηκε στον θεό Πάνα, με ανακαλύψεις αρχαιολόγων που υποδηλώνουν την παρουσία των Αρκάδων σε αυτή την περιοχή. Ο σημαντικός ποταμός Ιορδάνης φέρει ετυμολογική σχέση με τον ποταμό Ιάρδανο της Ηλείας, όπου οι Αρκάδες είχαν επίσης παρουσία, δημιουργώντας συνοριακές διαμάχες.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, είναι πιθανό ότι οι Αρκάδες επέδωσαν την ονομασία “Ιορδάνης” στον ποταμό, υποστηρίζοντας την παρουσία τους σε αυτή την περιοχή, όπου αφιερώθηκαν τόσο πνευματικά όσο και πολιτιστικά.
Με αυτόν τον τρόπο, τα αρχαία αποσπάσματα αναδεικνύουν τον ρόλο των Ελλήνων θαλασσοπόρων στη δημιουργία της Γάζας και των γύρω περιοχών, επισημαίνοντας τις πολιτιστικές ανταλλαγές και τους ιστορικούς δεσμούς με την Αρκαδία και την Κρήτη. Τα παραπάνω ευρήματα ενισχύουν την θεωρία ότι οι αρχαίοι Έλληνες συνέβαλαν σημαντικά στη δημιουργία και την καλλιέργεια αυτών των περιοχών και στη σύνδεσή τους με την ελληνική κουλτούρα και ιστορία.
Πηγη: arxeion-politismou.gr
προηγούμενο άρθρο