Ένα εντυπωσιακό 98% των πολιτών της Ελλάδας πιστεύει ότι η διαφθορά είναι «εξαιρετικά διαδεδομένη» στη χώρα τους, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το θέμα.
Αυτό το ποσοστό μεταξύ των Ελλήνων είναι πολύ υψηλότερο από το 68% των ανταποκρινομένων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που ένιωσαν το ίδιο, σύμφωνα με την έκθεση του Eurobarometer.
Περισσότεροι από χίλιοι Έλληνες πολίτες συνεντεύχθηκαν για την πιο πρόσφατη έρευνα, ενώ συνολικά συμμετείχαν 26.500 ανθρώποι από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 22 Μαρτίου έως τις 16 Απριλίου.
Στη δεύτερη θέση της λίστας βρέθηκαν η Κύπρος και η Κροατία, όπου το 94% των ανταποκρινομένων σε κάθε χώρα πίστευαν ότι η διαφθορά ήταν διαδεδομένη. Ταυτόχρονα, το 91% των Ούγγρων πίστευε ότι αυτό ίσχυε, ενώ το 90% των Πορτογάλων θεώρησε ότι η διαφθορά ήταν ευρέως διαδεδομένη.
Αντίθετα, μόνο το 16% των Δανών πίστευε ότι η διαφθορά ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη στη χώρα τους, το 17% των Φινλανδών, το 32% των Σουηδών, το 36% των Λουξεμβουργέζων και το 43% των Εσθονών πίστευαν ότι υπήρχε πρόβλημα με τη διαφθορά στη χώρα τους.
Η έρευνα ανέδειξε ότι, γενικά, η διαφθορά παραμένει σοβαρή ανησυχία για τους πολίτες της ΕΕ σε όλα τα 27 κράτη μέλη.
Σε εστία προβληματισμού βρίσκονται οι εθνικές δημόσιες θεσμικές αρχές, όπου το 74% των ανταποκρινομένων πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη, ακολουθούμενες από τα πολιτικά κόμματα (58%) και τους τοπικούς, περιφερειακούς και εθνικούς πολιτικούς (55%), σύμφωνα με τα αποτελέσματα.
Ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι είναι απαισιόδοξοι όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται στο εθνικό επίπεδο για τον αντιμετωπισμό της διαφθοράς ως εγκλήματος.
Μόνο μικρή μειονότητα πιστεύει ότι τα μέτρα κατά της διαφθοράς εφαρμόζονται αμερόληπτα και χωρίς κρυφά κίνητρα (37%), ότι υπάρχουν αρκετές επιτυχημένες διώξεις που αποθαρρύνουν τους ανθρώπους από διεφθαρμένες πρακτικές (34%), ότι οι προσπάθειες της εθνικής κυβέρνησης για τον αγώνα κατά της διαφθοράς είναι αποτελεσματικές (31%) ή ότι υπάρχει αρκετή διαφάνεια και εποπτεία της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων στη χώρα τους (31%).
Στην Ελλάδα, το 92% των ανταποκρινομένων πίστευε ότι υπήρχε διαφθορά στα τοπικά ή περιφερειακά θεσμικά όργανα σε σύγκριση με το 72% των ανταποκρινομένων από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Σε ένα παράδειγμα, η ελληνική αστυνομία εντόπισε το περασμένο έτος τουλάχιστον τριάντα αξιωματούχους που εμπλέκονταν σε λαθροχορήγηση υπηκοότητας. Μετά από μήνες έρευνας, λέγεται ότι οι αξιωματούχοι παρείχαν σε αλλοδαπούς παράνομα χαρτιά υπηκοότητας και ταυτότητας, ανταλλάσσοντας τα για αμοιβή.
Επίσης, το 94% των Ελλήνων πίστευε ότι υπήρχε διαφθορά στα εθνικά δημόσια θεσμικά όργανα στη χώρα τους σε σύγκριση με το 74% για το σύνολο της ΕΕ, και το 88% των Ελλήνων συμφώνησε ότι η προτίμηση και η διαφθορά εμποδίζουν τον ανταγωνισμό στην επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα τους, ενώ το 77% των συνολικών ανταποκρινομένων της ΕΕ απάντησε θετικά σε αυτήν την ερώτηση.
Όσον αφορά τις προσωπικές εμπειρίες, οι απαντήσεις αποκάλυψαν μια διαφορετική ιστορία.
Όταν ρωτήθηκαν εάν οι ίδιοι είχαν προσωπικά βιώσει ή είχαν παρακολουθήσει ένα περιστατικό διαφθοράς τα τελευταία δώδεκα μήνες, το 85% των Ελλήνων είπε ότι δεν είχαν, ενώ το 14% είπε ότι είχαν.
Αυτό ήταν ακόμα χαμηλότερο από τον συνολικό μέσο όρο της ΕΕ, όπου το 94% είπε ότι δεν είχε βιώσει διαφθορά ή δεν είχε παρακολουθήσει ένα περιστατικό, ενώ μόνο το 6% είπε ότι είχε.
Η έκθεση κατατάσσει τη διαφθορά ως την κατάχρηση της ανατεθειμένης εξουσίας για ιδιωτικό όφελος.
“Λαμβάνει πολλές μορφές, από δωροδοκία και εμπόριο επιρροής έως λιγότερο εμφανείς μορφές, όπως το νεποτισμός, ο συγκροτητικός σύγκρουσης συμφερόντων ή οι περιστρεφόμενες πόρτες μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα”, αναφέρει η έκθεση. Προσθέτει ότι η διαφθορά εμβαθύνει τις ανισότητες, υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημόσιους θεσμούς, υπονομεύει την καλή διακυβέρνηση και την κοινωνική δικαιοσύνη και αποτελεί σοβαρή απειλή για το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Από τον Δεκέμβριο του 2019, το ποσοστό των ανταποκρινομένων στην έρευνα που πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη στη χώρα τους έχει μειωθεί σε είκοσι χώρες. Η πεποίθηση ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη έχει αυξηθεί σε πέντε χώρες. Δεν υπήρξε αλλαγή στην άποψη στη Σλοβενία και τη Γερμανία.
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα υποχώρησε επίσης οκτώ θέσεις στο Δείκτη Κράτους Δικαίου του Παγκόσμιου Έργου Δικαιοσύνης, ένα ετήσιο παγκόσμιο ρεπορτάζ που μετρά τη συμμόρφωση με τις θεμελιώδεις αρχές ενός ανοικτού και λειτουργικού κράτους και κοινωνίας.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 48η θέση ανάμεσα σε 139 χώρες που εξετάστηκαν, σύμφωνα με τον δείκτη του 2021. Στην προηγούμενη έκδοση ήταν στην 40η θέση. Η έρευνα παρέχει βαθμολογίες και κατατάξεις βάσει οκτώ κατηγοριών, δηλαδή περιορισμοί στις εξουσίες της κυβέρνησης, απουσία διαφθοράς, ανοικτή κυβέρνηση, θεμελιώδη δικαιώματα, τάξη και ασφάλεια, κανονιστική επιβολή, πολιτική δικαιοσύνη και ποινική δικαιοσύνη.
Σε ένα ρεπορτάζ για το Δείκτη Αντιληπτών Διαφθοράς της Transparency International για το 2020, ωστόσο, η Ελλάδα βελτιώθηκε κατά μία θέση. Αυτή η έκθεση κατατάσσει τις χώρες ανάλογα με τα επίπεδα διαφθοράς που αντιλαμβάνονται από εμπειρογνώμονες στη διεθνή κοινότητα. Η λίστα δεν μετρά τα πραγματικά επίπεδα διαφθοράς, αλλά το πώς άλλοι βλέπουν τη χώρα όσον αφορά τον κίνδυνο.
